H κατάθλιψη στην εφηβεία
- Stella Pantelidou
- Apr 28, 2022
- 3 min read
Η εφηβεία είναι μια ιδιαίτερη περίοδος, κατά τη διάρκεια της οποίας έρχεται κανείς αντιμέτωπος με πολλαπλές αλλαγές και προκλήσεις. Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας 1 στους 7 εφήβους αντιμετωπίζει κάποια ψυχική διαταραχή, όπως κατάθλιψη ή αγχώδη διαταραχή, ενώ η κατάλληλη κι έγκαιρη θεραπευτική παρέμβαση μειώνει τις συνέπειες σε ψυχικό, σωματικό και κοινωνικό επίπεδο για τον έφηβο, ενώ περιορίζει και την επέκταση των συμπτωμάτων στην ενήλικη ζωή.
Η κατάθλιψη είναι μια σοβαρή ψυχική διαταραχή που σχετίζεται με ένα βαθύ συναίσθημα θλίψης κι έλλειψης ενδιαφέροντος για τις καθημερινές δραστηριότητες. Επηρεάζει το πώς νιώθει, σκέφτεται και συμπεριφέρεται ο έφηβος, με σημαντικές αρνητικές επιδράσεις στην καθημερινή του ζωή. Παρότι η κατάθλιψη εμφανίζεται και στην ενήλικη ζωή, τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν στην εφηβεία.
Διάφορα ζητήματα που συνδέονται με τις σχέσεις με τους συνομηλίκους, τις ακαδημαϊκές προσδοκίες κι επιδόσεις, τις αλλαγές στο σώμα, μπορεί να προκαλέσουν αλλαγές στη διάθεση των εφήβων. Αλλά για μερικούς εφήβους, η αλλαγή στη διάθεση μπορεί να είναι σημαντική και τελικά να αποτελεί σύμπτωμα της κατάθλιψης.
Η κατάθλιψη δεν είναι δείγμα αδυναμίας του εφήβου, ούτε κάτι που μπορεί να ξεπεραστεί με τη δύναμη της θέλησης. Μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες και να απαιτεί μακροχρόνια θεραπεία. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η κατάθλιψη μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με την κατάλληλη θεραπεία.
Συμπτώματα
Τα σημάδια της κατάθλιψης στην εφηβεία περιλαμβάνουν αλλαγές στο συναίσθημα και τη συμπεριφορά του εφήβου που μπορεί να προκαλέσουν σημαντική δυσφορία και προβλήματα στο σχολείο ή στην οικογένεια, στις κοινωνικές δραστηριότητες και σε άλλους τομείς της καθημερινής ζωής.
Τα συμπτώματα της κατάθλιψης μπορεί να διαφέρουν σε σοβαρότητα, αλλά οι αλλαγές στα συναισθήματα και τη συμπεριφορά του εφήβου συνήθως περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
Συναισθηματικές αλλαγές
· Αίσθημα θλίψης, που μπορεί να συνοδεύεται και με κλάμα χωρίς ιδιαίτερο εμφανή λόγο.
· Ευερεθιστότητα.
· Αίσθημα αβοήθητου ή αίσθημα κενού.
· Έλλειψη ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης για τις συνηθισμένες δραστηριότητες.
· Έλλειψη ενδιαφέροντος ή εντάσεις στις σχέσεις με την οικογένεια και τους φίλους.
· Χαμηλή αυτοεκτίμηση.
· Αίσθημα αναξιότητας ή ενοχής.
· Εμμονή με αποτυχίες του παρελθόντος και υπερβολική κριτική προς τον εαυτό του/της.
· Υπερβολική ευαισθησία στην απόρριψη ή την αποτυχία, και ανάγκη για συνεχή επιβεβαίωση.
· Δυσκολίες στη συγκέντρωση, τη λήψη αποφάσεων, τη μνήμη.
· Συχνές σκέψεις/ ευχές θανάτου.
Αλλαγές στη συμπεριφορά
· Αίσθημα κόπωσης κι έλλειψης ενέργειας.
· Αϋπνία ή υπερβολική διάρκεια ύπνου.
· Αλλαγές στην όρεξη – μειωμένη όρεξη κι απώλεια βάρους ή βουλιμικές τάσεις και αύξηση βάρους.
· Χρήση ουσιών (αλκοόλ, ναρκωτικά).
· Αργή σκέψη, ομιλία ή αργές κινήσεις του σώματος.
· Συχνά παράπονα για σωματικές ενοχλήσεις (π.χ. πονοκέφαλος, πόνος στην κοιλιά).
· Κοινωνική απομόνωση.
· Μείωση της σχολικής επίδοσης ή συχνές απουσίες από το σχολείο.
· Παραμελημένη προσωπική υγιεινή ή εμφάνιση.
· Εκρήξεις θυμού, επικίνδυνες συμπεριφορές ή ξεσπάσματα.
· Αυτοτραυματισμοί (π.χ. κοψίματα, καψίματα).
· Σκέψεις αυτοκτονίας ή απόπειρα αυτοκτονίας.
Πότε χρειάζεται να επισκεφθεί ο έφηβος επαγγελματία ψυχικής υγείας;
Αν τα συμπτώματα της κατάθλιψης είναι επίμονα και φαίνεται να επηρεάζουν σημαντικά τη ζωή του εφήβου ή αν υπάρχουν σκέψεις αυτοκτονίας και γενικά τίθεται θέμα ασφάλειας, τότε θα πρέπει ο έφηβος και οι γονείς του να απευθυνθούν σε επαγγελματία ψυχικής υγείας.
Τα συμπτώματα της κατάθλιψης δε θα υποχωρήσουν από μόνα τους. Μπορεί να γίνουν χειρότερα με αρνητικές συνέπειες σε πολλές πτυχές της ζωής του εφήβου. Οι έφηβοι με κατάθλιψη διατρέχουν τον κίνδυνο να διαπράξουν απόπειρα αυτοκτονίας, ακόμα κι αν τα συμπτώματα φαίνεται να μην είναι πολύ σοβαρά.
Τι περιλαμβάνει η θεραπεία της κατάθλιψης στην εφηβεία;
Αφού τεθεί η διάγνωση, είναι σημαντικό να ενημερώνεται ο έφηβος και οι γονείς του για την ενδεικνυόμενες θεραπείας. Η ψυχοθεραπεία είναι απαραίτητο θεραπευτικό εργαλείο. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί και λήψη φαρμακευτικής αγωγής για ένα διάστημα. Παράλληλα συνίσταται να γίνεται και συμβουλευτική γονέων (όχι από τον ίδιο επαγγελματία με τον οποίο ο έφηβος κάνει ψυχοθεραπεία) ή θεραπεία οικογένειας. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί και νοσηλεία σε ψυχιατρικό τμήμα γενικού νοσοκομείου.
Η έγκαιρη αναζήτηση βοήθειας και η λήψη κατάλληλης θεραπείας εξασφαλίζει και την αποτελεσματική αντιμετώπιση της κατάθλιψης.
Πηγές
Comments